Ο δήμος υποχρεούται να διαθέτει ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και πρόληψης δημιουργίας νέων το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει, κατ’ ελάχιστον, σε δωδεκάμηνη βάση και υποχρεωτικά, δράσεις για:

(α) την περισυλλογή,
(β) την ηλεκτρονική σήμανση και την καταγραφή στο ΕΜΖΣ,
(γ) την παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης,
(δ) τη στείρωση,
(ε) εύρεση αναδόχου (στ) τη φιλοξενία
(ζ) την υιοθεσία,
(η) τη μέριμνα και την παρακολούθηση των επανεντασσόμενων αδέσποτων ζώων σκύλων και γατών

Περισυλλογή – Επανατοποθέτηση

Θεσμικό πλαίσιο

Τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς περισυλλέγονται από άτομα κατάλληλα εκπαιδευμένα και έμπειρα στην αιχμαλωσία ζώων συντροφιάς. Για τον σκοπό αυτόν, κάθε δήμος οφείλει να διαθέτει τουλάχιστον ένα (1) όχημα περισυλλογής ειδικά διαμορφωμένο για τον σκοπό αυτόν. Τα συνεργεία περισυλλογής αδέσποτων ζώων συντροφιάς εποπτεύονται, ως προς τις επιτρεπόμενες μεθόδους αιχμαλωσίας των ζώων αυτών, από κτηνίατρο της αρμόδιας κτηνιατρικής υπηρεσίας του δήμου και, όπου αυτή δεν έχει συσταθεί, από κτηνίατρο της οικείας περιφερειακής ενότητας. Το συνεργείο περισυλλογής αδέσποτων ζώων συντροφιάς του οικείου δήμου μεριμνά και για την ενεργητική διαχείριση των καταγεγραμμένων αδέσποτων που ζουν εκτός καταφυγίου, όπως ενδεικτικά για τη μεταφορά τους με σκοπό την ετήσια κτηνιατρική εξέταση και τον αντιλυσσικό εμβολιασμό, την παρέμβαση σε περίπτωση δημιουργίας επιθετικής αγέλης αδέσποτων, τη χορήγηση φαρμάκων και την επικαιροποίηση της καταγραφής τους.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- η διάσπαση των αγελών,
- η λήψη ειδικών μέτρων για την περισυλλογή επικίνδυνων ζώων,
- ο έλεγχος της πυκνότητας του πληθυσμού των ζώων σε κάθε περιοχή κ.ά.

Σήμανση και καταγραφή στο ΕΜΖΣ

Θεσμικό πλαίσιο

Η ηλεκτρονική σήμανση, η καταγραφή και η έκδοση εγγράφου ταυτοποίησης πραγματοποιούνται από κτηνιάτρους που έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν.4830/21 και ασκούν νόμιμα το επάγγελμα στην Ελλάδα, καθώς και από εθελοντές κτηνιάτρους, υπηκόους των κρατών μελών της Ε.Ε., οι οποίοι παρέχουν προσωρινά και περιστασιακά τις κτηνιατρικές υπηρεσίες τους στην Ελλάδα, και συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσεις, προκειμένου να ασκήσουν νόμιμα το επάγγελμα του κτηνιάτρου στην Ελλάδα και οι οποίοι οφείλουν να υποβάλουν σχετική δήλωση στο ΓΕΩΤΕΕ, σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 4 του Ν.4830/21. Η ηλεκτρονική σήμανση και ταυτοποίηση πραγματοποιείται με την τοποθέτηση στην αριστερή εξωτερική πλευρά του τραχήλου του ζώου συστήματος ηλεκτρονικής αναγνώρισης, το οποίο είναι παθητική συσκευή αναγνώρισης ραδιοσυχνότητας μόνο για ανάγνωση, σύμφωνο με το πρότυπο ISO11784 και τεχνολογίας HDX ή FDX_Β, μπορεί να αναγνωστεί από συσκευή ανάγνωσης συμβατή με το πρότυπο ISO11785, βάσει της παρ.14 του άρθρου 4 του Ν.4830/21 και καταχωρείται στο ΕΜΖΣ.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- η παρακολούθηση κάθε περιφερόμενου αδέσποτου ζώου,
- η παρακολούθηση κάθε ζώου σε φιλοξενία σε ανάδοχο, καταφύγιο, ή ενδιαίτημα επί πληρωμή,
- η ιχνηλασιμότητα των θετικών σε ζωονόσους ζώων
- Ο έλεγχος για σήμανση των ζώων συντροφιάς στο δήμο που έχουν ιδιοκτήτες κ.ά.

Παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης

Θεσμικό πλαίσιο

Τα ζώα που περισυλλέγονται, επειδή περιφέρονται σε δημόσιους χώρους αν δεν έχουν σήμανση θεωρούνται αυτόματα αδέσποτα και σύμφωνα με το εδάφιο β της παρ. 5 του άρθρου 10 του Ν.4830/21 υποβάλλονται σε κτηνιατρική εξέταση, στειρώνονται, αποπαρασιτώνονται και εμβολιάζονται. Αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση, ότι είναι τραυματισμένα ή πάσχουν από ιάσιμο νόσημα, υποβάλλονται στην κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, ενώ αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση, ότι είναι επικίνδυνα ζώα συντροφιάς ή ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως ανίκανα να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας και η διατήρησή τους στη ζωή είναι πρόδηλα αντίθετη με τους κανόνες ευζωίας τους υποβάλλονται σε ευθανασία, ύστερα από γνώμη της επιτροπής της παρ. 8 και με τη διαδικασία της παρ. 9 του Ν.4830/21.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- η εξασφάλιση βέλτιστων υλικοτεχνικών υποδομών δομών για αποτελεσματική κτηνιατρική περίθαλψη,
- η κτηνιατρική παρακολούθηση όλων των επανεντασσόμενων αδέσποτων ζώων
- η κτηνιατρική παρακολούθηση των επικίνδυνων ζώων κ.ά.

Στείρωση

Θεσμικό πλαίσιο

Τα ζώα, που περισυλλέγονται επειδή περιφέρονται σε δημόσιους χώρους αν δεν έχουν σήμανση θεωρούνται αυτόματα αδέσποτα και σύμφωνα με το εδάφιο β της παρ. 5 του άρθρου 10 του Ν.4830/21 υποβάλλονται σε κτηνιατρική εξέταση, στειρώνονται, αποπαρασιτώνονται και εμβολιάζονται. Αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση, ότι είναι τραυματισμένα ή πάσχουν από ιάσιμο νόσημα, υποβάλλονται στην κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, ενώ αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση, ότι είναι επικίνδυνα ζώα συντροφιάς ή ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως ανίκανα να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας και η διατήρησή τους στη ζωή είναι πρόδηλα αντίθετη με τους κανόνες ευζωίας τους υποβάλλονται σε ευθανασία, ύστερα από γνώμη της επιτροπής της παρ. 8 και με τη διαδικασία της παρ. 9 του Ν.4830/21.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- ο έλεγχος της αναπαραγωγής των αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
- η μείωση του αριθμού των μη στειρωμένων περιφερόμενων αδέσποτων ζώων, κ.ά.

Φιλοξενία

Η φιλοξενία βάσει του Ν.4830/21 δύναται να είναι:

- Φιλοξενία σε ανάδοχο
- Φιλοξενία σε καταφύγιο
- Φιλοξενία σε ενδιαίτημα επί πληρωμή

Θεσμικό πλαίσιο

Κάθε δήμος υποχρεούται να λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση, με κατάλληλο τρόπο, των αναγκών φιλοξενίας, προσωρινής διαμονής, περίθαλψης, σίτισης και εν γένει φροντίδας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Η υποχρέωση αυτή δύναται να καλυφθεί είτε με τη δημιουργία και λειτουργία τουλάχιστον ενός (1) καταφυγίου από τον ίδιο τον δήμο ή στο πλαίσιο συνεργασίας με άλλους δήμους ή ως μέλος συνδέσμου δήμων είτε μέσω της συστηματικής συνεργασίας με φιλοζωικά σωματεία ή φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχουν εγγραφεί στο ΕΜΖΣ και διαθέτουν νομίμως λειτουργούντα καταφύγια ή δεν διαθέτουν τέτοια αλλά προτίθενται να αναλάβουν το κόστος διαμονής και φροντίδας των ζώων σε άλλα ενδιαιτήματα που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν νομίμως, όπως επαύλεις και ξενοδοχεία ζώων, έναντι αμοιβής. Η ανωτέρω υποχρέωση δεν υφίσταται για δήμους με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων, παρ΄ όλα αυτά οι δήμοι αυτοί θα πρέπει να μεριμνούν για την εξασφάλιση των αναγκών φιλοξενίας, προσωρινής διαμονής περίθαλψης και εν γένει φροντίδας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς αρμοδιότητάς τους. Κάθε δήμος ή συνεργαζόμενοι δήμοι ή σύνδεσμοι δήμων ιδρύουν και λειτουργούν δημοτικά ή διαδημοτικά κτηνιατρεία, καταφύγια και αποτεφρωτήρια ζώων συντροφιάς σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή παραχωρούμενους από το Δημόσιο, την περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους.

Μετά την παροχή της αναγκαίας κτηνιατρικής φροντίδας και περίθαλψης, τα περισυλλεγέντα ζώα συντροφιάς, αν δεν βρεθεί ανάδοχος, οδηγούνται στα διαθέσιμα καταφύγια, δημοτικά, διαδημοτικά ή σε καταφύγια φιλοζωικών σωματείων και οργανώσεων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή ιδιωτών φιλόζωων, με σκοπό να υιοθετηθούν κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 7 του Ν. 4830/21. Ζώα που βρίσκονται σε καταφύγια και δεν υιοθετούνται μετά από διάστημα τρίμηνης συνεχούς παραμονής σε αυτά και ανάρτηση στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς, δύναται να επιστρέφονται στο οικείο περιβάλλον και στις περιοχές που ορίζονται με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 45, μετά από απόφαση της επιτροπής της παρ. 8, με την προϋπόθεση, ότι είναι στειρωμένα. Κάθε δήμος ή συνεργαζόμενοι δήμοι ή σύνδεσμοι δήμων ιδρύουν και λειτουργούν δημοτικά ή διαδημοτικά κτηνιατρεία, καταφύγια και αποτεφρωτήρια ζώων συντροφιάς σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή παραχωρούμενους από το Δημόσιο, την περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους. Κάθε δήμος υποχρεούται να λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση, με κατάλληλο τρόπο, των αναγκών φιλοξενίας, προσωρινής διαμονής, περίθαλψης και εν γένει φροντίδας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, είτε με τη δημιουργία και λειτουργία τουλάχιστον ενός (1) καταφυγίου από τον ίδιο τον δήμο ή στο πλαίσιο συνεργασίας με άλλους δήμους ή ως μέλος συνδέσμου δήμων είτε μέσω της συστηματικής συνεργασίας με φιλοζωικά σωματεία ή φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχουν εγγραφεί στο ΕΜΖΣ και διαθέτουν νομίμως λειτουργούντα καταφύγια ή δεν διαθέτουν τέτοια αλλά προτίθενται να αναλάβουν το κόστος διαμονής και φροντίδας των ζώων σε άλλα ενδιαιτήματα που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν νομίμως, όπως επαύλεις και ξενοδοχεία ζώων, έναντι αμοιβής. Η υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου δεν υφίσταται για δήμους με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων. Η ίδρυση και λειτουργία καταφυγίων αδέσποτων ζώων συντροφιάς πραγματοποιείται σύμφωνα με την ΚΥΑ 1616/9-1-23 των Υπουργών Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Για τα θέματα της αναδοχής δείτε την υπ΄αριθμ. 29/1012/05.01.2023 εγκύκλιο «ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ» του ΥΠΕΣ.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- η ανάρρωση των άρρωστων ζώων (φιλοξενία σε δομή ή σε ανάδοχο),
- η παρακολούθηση και ο περιορισμός των επικίνδυνων ζώων (φιλοξενία σε δομήή σε ανάδοχο),
- η αύξηση των αναδοχών
- η εξοικείωση με τη διαμονή εντός οικίας (φιλοξενία σε ανάδοχο) κ.ά.

Υιοθεσία

Θεσμικό πλαίσιο

Υιοθεσία στην Ελλάδα: Ενήλικα άτομα με κατοικία στην Ελλάδα υιοθετούν αδέσποτα ζώα από καταφύγιο (δημοτικό ή διαδημοτικό ή φιλοζωικού σωματείου ή οργάνωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή ιδιώτη φιλόζωου) ή που διαμένουν σε ανάδοχο, υπογράφοντας σχετική σύμβαση υιοθεσίας με το πρόσωπο, τα στοιχεία του οποίου έχουν καταχωρηθεί στο ΕΜΖΣ για το συγκεκριμένο αδέσποτο ζώο. Μετά την ολοκλήρωση της υιοθεσίας, τα ανωτέρω πρόσωπα μεριμνούν άμεσα για την επικαιροποίηση των στοιχείων στο ΕΜΖΣ.

Υιοθεσία στο εξωτερικό: Για την υιοθεσία αδέσποτου ζώου συντροφιάς από ενδιαφερόμενο νέο ιδιοκτήτη, φυσικό πρόσωπο ή φιλοζωικό σωματείο, που δεν είναι μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας ή δεν έχει την έδρα του στην Ελλάδα, η υιοθεσία πραγματοποιείται στην Ελλάδα με τη σύναψη σύμβασης υιοθεσίας και την παράδοση του ζώου στον ενδιαφερόμενο νέο ιδιοκτήτη ή σε νόμιμο εκπρόσωπό του ή σε πληρεξούσιό του και η πληρεξουσιότητα αποδεικνύεται από έγγραφο με βέβαιη χρονολογία. Ο υπεύθυνος για την υιοθεσία ενός ζώου στο εξωτερικό μεριμνά για την ενημέρωση του ΕΜΖΣ με την ένδειξη ότι υιοθετήθηκε και τη χώρα προορισμού. Για την υιοθεσία ζώου στο εξωτερικό, το οποίο φιλοξενείται σε καταφύγιο, η έκδοση πιστοποιητικού μέσω του συστήματος TRACES προϋποθέτει την τήρηση των οριζόμενων στον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/429 και στον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/2035. Ως τόπος προέλευσης του ζώου αναφέρεται η έδρα του καταφυγίου. Για την υιοθεσία ζώου στο εξωτερικό, το οποίο φιλοξενείται σε ανάδοχο, στο πιστοποιητικό που εκδίδεται μέσω του συστήματος TRACES αναγράφεται ως τόπος προέλευσης του ζώου η διεύθυνση κατοικίας του. Απαγορεύεται η καταβολή αντιτίμου για την πραγματοποίηση υιοθεσιών, εξαιρουμένων των εξόδων μετακίνησης του ζώου και τυχόν δαπανών σίτισης και ιατρικής φροντίδας, τα οποία έχει αποδεδειγμένα πραγματοποιήσει ο υπεύθυνος για την υιοθεσία και τα οποία αναρτώνται στην Πλατφόρμα Υιοθεσίας του ΕΜΖΣ.

Ενδεικτικοί επιχειρησιακοί στόχοι δύναται να είναι:

- η ταχεία ανταπόκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του δήμου στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για υιοθεσία αδέσποτου ζώου από δημότη,
- η γρήγορη ανεύρεση των αδέσποτων ζώων για τα οποία εκδηλώνεται ενδιαφέρον για υιοθεσία από υποψήφιους ιδιοκτήτες και η δυνατότητα γνωριμίας με τα ζώα, κ.ά.

Φροντίδα επανεντασσόμενων ζώων στο οικείο περιβάλλον

Θεσμικό πλαίσιο

Αν δεν βρεθεί ανάδοχος και δεν υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις σε καταφύγια, τα περισυλλεγέντα ζώα συντροφιάς επιστρέφονται στο οικείο περιβάλλον τους και στις περιοχές που ορίζονται με την απόφαση της εκτελεστικής του δήμου της παρ. 5 του άρθρου 45, με την προϋπόθεση, ότι είναι στειρωμένα. Ζώα που βρίσκονται σε καταφύγια και δεν υιοθετούνται μετά από διάστημα τρίμηνης συνεχούς παραμονής σε αυτά και ανάρτηση στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς, δύναται να επιστρέφονται στο οικείο περιβάλλον και στις περιοχές που ορίζονται με την εν λόγω απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής της παρ. 5 του άρθρου 45, μετά από απόφαση της πενταμελούς επιτροπής παρακολούθησης του επιχειρησιακού προγράμματος του δήμου, με την προϋπόθεση, ότι είναι στειρωμένα. Ζώα ηλικίας μικρότερης των πέντε (5) μηνών δεν επανεντάσσονται στο οικείο τους περιβάλλον και υιοθετούνται κατά προτεραιότητα. Την ευθύνη για τη φροντίδα των επανεντασσόμενων αδέσποτων ζώων έχουν οι δήμοι, οι οποίοι οφείλουν να δημιουργήσουν σημεία παροχής τροφής και νερού για τα ζώα αυτά, καθώς και τα συνεργαζόμενα με τους δήμους φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η παροχή τροφής, νερού και ιατροφαρμακευτικής φροντίδας σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς από φιλόζωους πολίτες επιτρέπεται, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καθαριότητας και υγιεινής για όλους, καθώς και οι κανόνες ευζωίας των ζώων.

Ενδεικτικοί στόχοι δύναται να είναι:

- η περιοδική επικοινωνία της αρμόδιας υπηρεσίας του δήμου με φιλόζωους πολίτες που ταΐζουν και έχουν καθημερινή ή περιοδική επαφή με τα αδέσποτα ζώα κάθε περιοχής,
- η εξασφάλιση της παροχής νερού και τροφής όλο το χρόνο στα επανεντασσόμενα ζώα,
- η παρακολούθηση της θρεπτικής κατάστασης των αδέσποτων ζώων,
- η παρακολούθηση των αδέσποτων για εμφανείς δερματικές αλλοιώσεις, εμφανείς παρασιτώσεις, εμφανείς μάζες στο σώμα, δυσκολία στην κίνηση κ.ά.

Άλλες δράσεις, που προβλέπονται στον νόμο:

- Περισυλλογή, ταφή και αποτέφρωση νεκρών ζώων, σύμφωνα με το άρθρο 37 του Ν.4830/21.
- Προγράμματα κατάρτισης, εκπαίδευσης, ενημέρωσης σύμφωνα με το εδάφιο δ, παρ. 2 του άρθρου 3 του Ν.4830/21.
- Διοργάνωση εκδηλώσεων, που προωθούν την υιοθεσία αδέσποτων ζώων, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 23 του Ν.4830/21.

Εργαλεία και Μέσα για την υλοποίηση των δράσεων

Το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων και την υλοποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος των δήμων, εκτός από την άσκηση των αρμοδιοτήτων μέσω των υπηρεσιών αυτών, δίνει μια σειρά επιπλέον εργαλείων και δυνατοτήτων όπως:

Συνεργασία με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Ο δήμος δύναται, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, να συνεργάζεται για τους σκοπούς του επιχειρησιακού προγράμματος διαχείρισης αδέσποτων ζώων, συνάπτοντας σχετική έγγραφη συμφωνία, με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι βασικοί όροι συνεργασίας του δήμου με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα κάθε δήμου.

Η συνεργασία του δήμου με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έχει στόχο ιδίως:

- την αποτελεσματική υλοποίηση προγραμμάτων περισυλλογής και φιλοξενίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς σε κατάλληλα διαμορφωμένα καταφύγια ή αναδόχους ή ενδιαιτήματα έναντι αμοιβής,
- τον εμβολιασμό, τη στείρωση και τη σήμανση αδέσποτων ζώων,
- την περίθαλψη με υποστήριξη κτηνιάτρου των ασθενών ή τραυματισμένων αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
- τη μέριμνα για την υιοθεσία τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ή την επανένταξή τους στο οικείο περιβάλλον και
- την εν γένει υλοποίηση κάθε σχετικής δράσης προς τον σκοπό της επίτευξης των στόχων του νόμου.

Μεταξύ των δράσεων, που αναλαμβάνουν τα φιλοζωικά σωματεία και οι φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δυνάμει σχετικών συμβάσεων με τους δήμους, δύναται να συγκαταλέγεται και η έκδοση των εγγράφων που απαιτούνται για την υλοποίηση υιοθεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 4830/2021.

Σύναψη δημοσίων συμβάσεων, προγραμματικών συμβάσεων, συμβάσεων μίσθωσης έργου

Ο δήμος για την υλοποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος μπορεί να συνάψει προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) και με αναπτυξιακό οργανισμό του άρθρου 2 του ν. 4674/2020 (Α’ 53) ή με δίκτυα δήμων και περιφερειών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Για την υλοποίηση εν γένει των δράσεων διαχείρισης του επιχειρησιακού τους προγράμματος, οι δήμοι δύναται να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις. Ειδικότερα, οι δήμοι οφείλουν να διασφαλίζουν, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, την αποτελεσματική παροχή των αναγκαίων κτηνιατρικών υπηρεσιών από κατάλληλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, είτε με προσφυγή στις διαδικασίες ανάθεσης του ν. 4412/2016 (Α’ 147), είτε με σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 (Α’ 206)). Με τις ίδιες διαδικασίες, οι δήμοι μπορούν να συμβάλλονται με φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την παροχή υπηρεσιών σταυλίτη, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και φύλαξης για τα καταφύγια που λειτουργούν. Οι συμβάσεις μίσθωσης έργου του παρόντος δεν συμπεριλαμβάνονται στον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό των συμβάσεων μίσθωσης έργου του άρθρου 89 του ν. 4604/2019 (Α’ 50).

Εθελοντικό έργο

Για την υλοποίηση ενεργειών των δράσεων διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς ο δήμος δύναται να συνεργάζεται με εθελοντές. Ειδικά για την παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης από εθελοντές κτηνιάτρους, μπορούν να διατίθενται οι εγκαταστάσεις των κτηνιατρείων των αρμόδιων υπηρεσιών κτηνιατρικής της οικείας περιφέρειας, περιφερειακής ενότητας ή του δήμου ή άλλοι χώροι που ανήκουν στην οικεία περιφέρεια ή στον δήμο ή σε συνδέσμους δήμων, υπό την εποπτεία των αρμόδιων υπηρεσιών των δήμων. Για τον ίδιο σκοπό μπορούν να διατίθενται και χώροι ιδιωτικών κτηνιατρείων.

Διαδημοτικοί σύνδεσμοι και διαδημοτικές συνεργασίες

Η αρμοδιότητα της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς από τους δήμους και οι προβλεπόμενες υποχρεωτικές δράσεις στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος μπορεί να ασκείται και από συνδέσμους δήμων του άρθρου 245 του ν.3463/2006 και διαδημοτικές συνεργασίες σύμφωνα με το άρθρο 99 του ν.3852/10 .

Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 10 του Ν.4830/21: «Οι δήμοι υποχρεούνται να διαθέτουν ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3, το οποίο περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον σε δωδεκάμηνη βάση: (α) την περισυλλογή, (β) την παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης, (γ) την ηλεκτρονική σήμανση και την καταγραφή στο ΕΜΖΣ, (δ) τη στείρωση, (ε) την εύρεση αναδόχου και (στ) την υιοθεσία τους. Η αρμοδιότητα αυτή μπορεί να ασκείται και από συνδέσμους δήμων και διαδημοτικές συνεργασίες.»

Άλλα θεσμικά και οικονομικά εργαλεία των δήμων για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους

Επιχειρησιακοί στόχοι

Οι γενικοί στόχοι του επιχειρησιακού σχεδιασμού οφείλουν να συνάδουν με τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους, όπως αυτοί θέτονται από το Ν.4830/21 και αφορούν στην αποτελεσματική διαχείριση των αδέσποτων με μείωση του πληθυσμού τους σε βάθος πενταετίας, ή/και εξάλειψη του φαινομένου της ύπαρξης αδέσποτων σε βάθος δεκαετίας και να αιτιολογούν τις δράσεις που θα περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα.

Συνεπώς, οι κύριοι στρατηγικοί άξονες/στόχοι του επιχειρησιακού σχεδιασμού είναι:

- Η αποτελεσματική διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων
- Η εξασφάλιση της ευζωίας των αδέσποτων ζώων που εμφορείται από τις πέντε διεθνώς αναγνωρισμένες ελευθερίες
- Η μείωση του αριθμού των αδέσποτων ζώων

Ειδικότερα, ενδεικτικά και όχι δεσμευτικά, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός δύναται να περιλαμβάνει τις εξής στοχεύσεις του δήμου για τις δράσεις διαχείρισης, όπως:

- τη λήψη ειδικών μέτρων για τη διαχείριση επικίνδυνων ζώων,
- τον έλεγχο της πυκνότητας του πληθυσμού των ζώων σε κάθε περιοχή,
- τη μείωση των καταγγελιών που αφορούν σε περιφερόμενα αδέσποτα ζώα
- την περισυλλογή και την παρακολούθηση κάθε περιφερόμενου αδέσποτου ζώου,
- την παρακολούθηση κάθε αδέσποτου ζώου που βρίσκεται σε φιλοξενία,
- την ιχνηλασιμότητα των θετικών σε ζωονόσους αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
- την παρακολούθηση κάθε αδέσποτου ζώου συντροφιάς,
- την κτηνιατρική παρακολούθηση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
- την κτηνιατρική παρακολούθηση των επικίνδυνων αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
- την αύξηση του ποσοστού των εμβολιασμένων ζώων συντροφιάς σε επίπεδο πληθυσμού,
- την ανάρρωση όλων των άρρωστων ζώων (φιλοξενία σε κτηνιατρείο ή σε κτηνιατρική κλινική ή σε νοσοκομείο ζώων ή σε καταφύγιο ή σε ενδιαίτημα επί πληρωμή ή σε ανάδοχο),
- την παρακολούθηση και τον περιορισμό των επικίνδυνων ζώων (φιλοξενία σε καταφύγιο ή σε ενδιαίτημα επί πληρωμή),
- την εξοικείωση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς με τη διαμονή εντός οικίας (φιλοξενία σε ανάδοχο),
- την ταχεία ανταπόκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του δήμου στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για υιοθεσία αδέσποτου ζώου από δημότη,
- τη γρήγορη ανεύρεση των αδέσποτων ζώων για τα οποία εκδηλώνεται ενδιαφέρον για υιοθεσία από υποψήφιους ιδιοκτήτες,
- την δυνατότητα γνωριμίας με τα ζώα (πχ. αναδοχή, ημέρες υιοθεσίας),
- την περιοδική επικοινωνία της αρμόδιας υπηρεσίας του δήμου με φιλόζωους πολίτες που ταΐζουν και έχουν καθημερινή ή περιοδική επαφή με τα αδέσποτα ζώα κάθε περιοχής,
- την εξασφάλιση της παροχής νερού και τροφής όλο το χρόνο στα επανεντασσόμενα ζώα,
- την παρακολούθηση της θρεπτικής κατάστασης των περιφερόμενων αδέσποτων ζώων,
- την παρακολούθηση των περιφερόμενων αδέσποτων για εμφανείς δερματικές αλλοιώσεις, παρασιτώσεις, δυσκολία στη βάδιση, κλπ.,
- την προστασία της δημόσιας υγείας,
- την προώθηση της υπεύθυνης ιδιοκτησίας ζώων συντροφιάς,
- τη δημιουργία ή βελτίωση της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής (καταφύγιο αδέσποτων ζώων, ίδρυση και λειτουργία κτηνιατρείου, προμήθεια οχήματος και εξοπλισμού περισυλλογής και συσκευών ανάγνωσης ηλεκτρονικής σήμανσης, τοποθέτηση εξοπλισμού παροχής τροφής και νερού για τα αδέσποτα σε κοινόχρηστους χώρους, αποτεφρωτήριο, πάρκα σκύλων),
- την καταγραφή, σήμανση, κτηνιατρική περίθαλψη, στείρωση και παρακολούθηση των αδέσποτων ζώων που ζουν στο οικείο περιβάλλον,
- την παρέμβαση για την αποτροπή δημιουργίας αγέλης σκύλων,
- την αύξηση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και εκπαίδευσή του,
- τη δημιουργία δικτύου εθελοντών,
- την αύξηση των αναδοχών,
- τον έλεγχο της αναπαραγωγής των περιφερόμενων αδέσποτων ζώων,
- την παροχή κινήτρων στους ιδιοκτήτες δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς καθώς και σε φιλοζωικές οργανώσεις και αναδόχους,
- τη βελτίωση της επικοινωνίας με τους δημότες και αμεσότητα ανταπόκρισης σε αιτήματα φιλόζωων πολιτών,
- την εκπαίδευση, επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και ιδιαίτερα των μαθητών στην προαγωγή της φιλοζωίας,
- την προαγωγή της φιλοζωίας μέσω διαδραστικών προγραμμάτων.

Ετήσια αναφορά δράσεων υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων του προηγούμενου έτους και απολογισμός απορρόφησης κονδυλίων

Οι Δήμοι υποβάλουν ετήσια αναφορά στο Τμήμα Προστασίας Ζώων Συντροφιάς της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με την πρόοδο υλοποίησης των εγκεκριμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων και δράσεων, που συνοδεύεται από απολογισμό της απορρόφησης των επιμέρους κονδυλίων.

Η χρηματοδότηση των δήμων από το ΥΠΕΣ, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4830/21 και της ΚΥΑ 84653/12-12-2022 (ΦΕΚ Β΄6331) των Αν. Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, με επισπεύδουσα υπηρεσία την Δ/νση Αναπτυξιακής και Οικονομικής Πολιτικής του ΥΠΕΣ, δύναται να εξαρτάται από την αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής των εγκεκριμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων και των επιδόσεων των στόχων κάθε δήμου, όπως αυτή διαπιστώνεται από το Τμήμα Προστασίας ζώων συντροφιάς.

1. N. 4830 / 2021: «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς - Πρόγραμμα «AΡΓΟΣ» και λοιπές διατάξεις» (Α’ 169).

2. 1609 ΕΞ 2022/17-1-2022 Απόφαση: «Καθορισμός όρων λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς και των Υπομητρώων του» ( Β’ 203).

3. 50534 ΕΞ 2023/22-11-2023 Απόφαση: «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 1609 ΕΞ 2022/17.01.2022 κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Επικρατείας «Καθορισμός όρων λειτουργίας του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς και των Υπομητρώων του (Β’ 203)» (Β’ 6669).

4. 1616 ΕΞ 2023/17-1-2023 Απόφαση: Καθορισμός ειδικότερων θεμάτων σχετικά με τη διαδικασία, τα όργανα, τα αναγκαία δικαιολογητικά και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την αδειοδότηση των καταφυγίων ζώων συντροφιάς σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 29 του ν. 4830/2021 (Α’ 169), καθώς και των διοικητικών κυρώσεων που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασής τους (Β'135)

5. 31932 ΕΞ 2023/20-4-2023 Απόφαση: Καθορισμός των λεπτομερειών για την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς και συγκεκριμένα σκύλων και γατών στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, σύμφωνα με τον ν. 4830/2021 (Α’ 169), καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα (Β'2572).

6. 377 ΕΞ 39343/15-6-2022 Εγκύκλιος: Διευκρινίσεις επί διοικητικών θεμάτων σε εφαρμογή διατάξεων του ν. 4830/2021 "Νέο Πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς" (Α'169)

7. 29 ΕΞ 1012/05-01-2023 Εγκύκλιος: Θέματα αναδοχής αδέσποτων ζώων συντροφιάς

8. 54001 ΕΞ 2023/18-12-2023 Διαπιστωτική πράξη: Έναρξη παραγωγικής λειτουργίας Υπομητρώων και Ψηφιακών Υπηρεσιών του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς (Β'7129)
Για να δείτε τα αρχεία της ανωτέρω αναφερόμενης νομοθεσίας, μπορείτε να επισκεφθείτε τον ακόλουθο σύνδεσμο: https://pet.gov.gr/helpfiles/emzs-policy-new/nomothesia.html

Υποσύστημα Διαχείρισης Συμβάσεων - Συμφωνιών.
Οι Δήμοι στο πλαίσιο της υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων τους, συνεργάζονται με ιδιωτικές δομές (π.χ. Καταφύγια, Φιλοζωικά Σωματεία και Οργανώσεις, Ιδιωτικά Κτηνιατρεία κ.λπ.).

Για κάθε σύμβαση που καταχωρίζεται, πρέπει να δηλώνονται τα κάτωθι:
   ·   Τίτλος Σύμβασης
   ·   ΑΔΑ Σύμβασης
   ·   Αριθμός ΚΗΜΔΗΣ
   ·  Ύψος Σύμβασης
   ·   ΑΦΜ Αντισυμβαλλόμενου
   ·   Ημερομηνία Υπογραφής Σύμβασης
   ·   Δράσεις που καλύπτει η σύμβαση

Πρόσβαση στο Υποσύστημα έχουν οι εξουσιοδοτημένοι χρήστες των Δήμων για την παρακολούθηση υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων αρμοδιότητας του Δήμου τους.