Απολογισμός Περιοδείας
Στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδιασμού της Ειδικής Γραμματείας για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς του Υπουργείου Εσωτερικών, ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος της περιοδείας στους 22 Δήμους της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και συγκεκριμένα:
- Π.Ε. Δράμας: Δ. Δράμας, Δ. Δοξάτου, Δ. Κ. Νευροκοπίου, Δ. Παρανεστίου & Δ. Προσοτσάνης.
- Π.Ε. Έβρου: Δ. Αλεξανδρούπολης, Δ. Διδυμοτείχου, Δ. Ορεστιάδας, Δ. Σουφλίου & Δ. Σαμοθράκης.
- Π.Ε. Καβάλας: Δ. Καβάλας, Δ. Νέστου & Δ. Παγγαίου.
- Π.Ε. Θάσου: Δ. Θάσου.
- Π.Ε. Ξάνθης: Δ. Ξάνθης, Δ. Αβδήρων, Δ. Μύκης & Δ. Τοπείρου.
- Π.Ε. Ροδόπης: Δ. Κομοτηνής, Δ. Ιάσμου, Δ. Μαρώνειας – Σαπών & Δ. Αρριανών.
Η περιοδεία πραγματοποιήθηκε σε 3 περιόδους. Κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου το κλιμάκιο της Ειδικής Γραμματείας διένυσε 2.600 χλμ., της δεύτερης 1.850 χλμ. και της τρίτης 2.165 χλμ. Συνολικά διανύθηκαν σε 3 εβδομάδες 6.615 χλμ.
📌 Για κάθε Δήμο συντάχθηκε και παραδόθηκε έκθεση πεπραγμένων. Κάθε Δήμος αξιολογήθηκε ως προς τις έως τώρα δράσεις και επιδόσεις του για την αποτελεσματική διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και πρόληψη δημιουργίας νέων στην περιοχή ευθύνης του. Στις συναντήσεις συζητήθηκαν και τα επιμέρους προβλήματα και οι δυσχέρειες σε οικονομικούς πόρους, στελεχιακού δυναμικού κ.ά. που αντιμετωπίζει ο κάθε Δήμος.
Πιο συγκεκριμένα, η αξιολόγηση των Δήμων (ΕΙΚΟΝΑ:1) έγινε βάσει:
✅Των διοικητικών πράξεων που έχουν εκδώσει
✅Των δράσεων που έχουν υλοποιήσει
✅Στατιστικών Στοιχείων από το Ε.Μ.Ζ.Σ. που παρείχε στην Ειδική Γραμματεία η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδια υπηρεσία για την παραγωγική λειτουργία του Ε.Μ.Ζ.Σ.
Ανάλογα με τις επιδόσεις τους ο εκάστοτε Δήμος αξιολογήθηκε ως εμφαίνεται στις (ΕΙΚΟΝΕΣ: 2, 3 & 4).
📌 Τα γενικά συμπεράσματα είναι τα ακόλουθα:
- Υπάρχουν Δήμοι, όπως οι Δήμοι Νέστου, Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Κομοτηνής, Δοξάτου, Αβδήρων και Μύκης που έχουν κάνει σημαντικά βήματα και πρόοδο και βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση.
- Άλλοι Δήμοι, χρειάζεται να προχωρήσουν σε περεταίρω προσπάθειες και να κινηθούν άμεσα, καθώς έχει ήδη χαθεί χρόνος χωρίς την αναμενόμενη πρόοδο.
- Και κάποιοι Δήμοι, όπως οι Δήμοι Σουφλίου, Ορεστιάδας, Σαμοθράκης, Αρριανών, Ιάσμου, Μαρωνείας – Σαπών, Τοπείρου και Προσοτσάνης θα πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο και πιο συντονισμένα, ενώ ο Δήμος Θάσου που βρίσκεται στην τελευταία θέση χρήζει λήψης άμεσων παρεμβάσεων.
Κανείς δεν επιτρέπεται να επαναπαυθεί, κανείς δεν επιτρέπεται να κωλυσιεργήσει.
📌 Απορροφητικότητα Χρηματοδοτήσεων σε Έργα και Δράσεις Διαχείρισης Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς και πρόληψης δημιουργίας νέων:
- Παρά το γεγονός ότι η πολιτεία έθεσε στη διάθεση των Δήμων, μέσω του προγράμματος ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ II, τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους συνολικού ύψους 83,5 εκ. ευρώ (2019 – 2021), 3 εκ. για προμήθεια εμβολίων και φαρμακευτικών σκευασμάτων (2022), έκτακτης επιχορήγησης 15 εκ. ευρώ (2024) και αντίστοιχες πιστώσεις συνολικού ύψους 16,5 εκ. ευρώ από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (2020, 2022, 2023 και 2025), προς ενεργοποίηση και υποστήριξη της ασκούμενης πολιτικής των Ο.Τ.Α. για τη διαχείριση και σταδιακή μείωση του αδέσποτου πληθυσμού των ζώων συντροφιάς στην περιοχή τους, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα από την αξιοποίηση αλλά και την αποτελεσματικότητά τους είναι δεν είναι τα αναμενόμενα, ένεκα των περιορισμένων εντάξεων στα επιχορηγούμενα προγράμματα, αλλά και των καθυστερήσεων ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών, διοικητικών διαδικασιών και τεχνικών εργασιών διεκπεραίωσης.
- Αναφορικά με τους Δήμους της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, κάποιοι εξ αυτών όπως οι Δήμοι Διδυμοτείχου, Αλεξανδρούπολης, Σουφλίου, Κομοτηνής , Νέστου, Παρανεστίου, Παγγαίου, Καβάλας, Δοξάτου και Δράμας έχουν προβεί κατά περίπτωση στην ολική ή μερική απορρόφηση και χρήση των χρηματοδοτήσεων του προγράμματος ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ II.
- Κάποιοι άλλοι, όπως οι Δήμοι Ξάνθης, Ορεστιάδας, Τοπείρου, Αβδήρων και Μαρώνειας – Σαπών έχουν καθυστερήσει την ολοκλήρωση των διαγωνιστικών, διοικητικών διαδικασιών και τεχνικών εργασιών διεκπεραίωσης με συνέπεια τη μη έγκαιρη έναρξη και ολοκλήρωση των έργων, ενώ ο Δήμος Προσοτσάνης εμφανίζεται να υστερεί η συμμετοχή του στα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ II.
- Επίσης, οι Δήμοι Σαμοθράκης, Κάτω Νευροκοπίου, Μύκης, Θάσου και Αρριανών ήταν αδρανείς και δεν υπέβαλαν κανένα αίτημα ένταξης, ενώ, τέλος, μόνο το αίτημα του Δήμου Ιάσμου δεν εγκρίθηκε από την αρμόδια Διεύθυνση Οικονομικών του Υπουργείου Εσωτερικών.
📌 Επιπλέον, διαπιστώθηκαν τα εξής:
- Οι περισσότεροι Δήμοι, πλην του Δήμου Θάσου, έχουν προχωρήσει στη σύσταση πενταμελούς επιτροπής, εντούτοις οι συνεδριάσεις στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σπάνιες ή μηδαμινές, κατά συνέπεια η επιτροπή να μην τελεί το θεσμικό της ρόλο.
- Ελάχιστοι Δήμοι έχουν εκδώσει απόφαση παροχής κινήτρων για υιοθεσία ή αντίστοιχες αποφάσεις για δωρεάν σήμανση και στείρωση σε ευπαθείς ομάδες.
- Μόνο οι Δήμοι Κομοτηνής και Καβάλας έχουν ιδρύσει και λειτουργούν δημοτικό κτηνιατρείο.
- Κάποιοι Δήμοι έχουν σύμβαση για κτηνιατρικές υπηρεσίες νυχτερινές ώρες και αργίες, δυστυχώς όχι όλοι, έλλειψη που καταδείχθηκε προς ένταξη στις νέες συμβάσεις που θα συναφθούν.
- Δεν διοργανώνονται συχνά δράσεις μαζικών στειρώσεων (είτε σε συνεργασία με τη φιλοζωική κοινότητα, είτε με τη συνδρομή εθελοντών κτηνιάτρων).
- Στους Δήμους που συνεργάζονται ομαλά με τους εθελοντές και τα φιλοζωικά σωματεία που δρουν στην περιοχή, υπάρχουν θετικά και -σε κάποιες περιπτώσεις- θεαματικά αποτελέσματα.
- Οι περισσότεροι Δήμοι δεν έχουν αξιοποιήσει τη δυνατότητα ανεύρεσης αναδόχων για προσωρινή φιλοξενία αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Τους δόθηκαν κατευθύνσεις προς αξιοποίηση των πανεπιστημιακών σχολών ή άλλων κοινωνικών δομών στην περιοχή τους.
- Οι έλεγχοι και παραβάσεις που βεβαιώνονται από την Ελληνική Αστυνομία και τη Δημοτική Αστυνομία (όπου υφίσταται) σε τοπικό επίπεδο είναι πενιχροί και σε αρκετούς δήμους μηδενικοί. Τονίστηκε η επιτακτική ανάγκη άμεσης ενεργοποίησής τους για διενέργεια εστιασμένων και αυτεπάγγελτων ελέγχων σε δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς για έλλειψη ηλεκτρονικής σήμανσης και μη καταχώριση αυτής στο Ε.Μ.Ζ.Σ. Ο Δήμος θα επιδιώκει να ενημερώνεται από την ΕΛ.ΑΣ. σε δεκαπενθήμερη βάση και θα εκδίδει αντίστοιχα δελτία τύπου.
- Υπάρχουν δήμοι που δεν έχουν εκπονήσει και καταχωρίσει στο Ε.Μ.Ζ.Σ. το επιχειρησιακό τους πρόγραμμα για το έτος 2025.
- Επιβεβαιώθηκαν ελλιπείς καταγραφές δεσποζόμενων και αδέσποτων στο Ε.Μ.Ζ.Σ., ιδίως όσον αφορά τις γάτες. Εκτιμάται πως ο αριθμός των δεσποζόμενων και των αδέσποτων ζώων συντροφιάς είναι πολύ μεγαλύτερος.
- Στην πλειοψηφία των ανωτέρω Δήμων υπάρχει έντονη κτηνοτροφική και κυνηγετική δραστηριότητα με μεγάλο πλήθος ποιμενικών και κυνηγετικών σκύλων, γεγονός που κατατείνει άμεσα στον έλεγχο των ιδιοκτητών αυτών από την ΕΛ.ΑΣ. και τη Δημοτική Αστυνομία (όπου υφίσταται) για έλλειψη ηλεκτρονικής σήμανσης και μη καταχώρηση αυτής στο Ε.Μ.Ζ.Σ., ΜΑΝΤΡΙ – ΜΑΝΤΡΙ και ΠΟΡΤΑ – ΠΟΡΤΑ, ώστε να υπάρξει αναχαίτιση της ροής των αδέσποτων που προέρχονται από αυτές τις «πυορροούσες» με αδέσποτα ομάδες σε τοπικό επίπεδο.
- Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι καταχωρισμένα στο Ε.Μ.Ζ.Σ. το συντριπτικό ποσοστό των 83,5% δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς στους 22 συνολικά δήμους της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης δεν είναι στειρωμένα ή εναλλακτικά δεν έχουν δώσει (DNA) δείγμα γενετικού υλικού (ΕΙΚΟΝΑ: 5).
- Οι περισσότεροι Δήμοι αντιμετωπίζουν συνεχόμενα φαινόμενα εγκατάλειψης κουταβιών και για την αποτροπή – εξιχνίασή τους δόθηκαν σαφείς οδηγίες χειρισμού στις τοπικές αστυνομικές αρχές.
- Προέκυψαν ελλιπείς καταχωρίσεις στο Ε.Μ.Ζ.Σ. από τους συμβεβλημένους με τους Δήμους κτηνιάτρους, αναφορικά με τις κτηνιατρικές πράξεις που διενεργούνται στα αδέσποτα ζώα (εμβολιασμοί, αποπαρασιτώσεις, κλινικές και διαγνωστικές εξετάσεις κ.ά.), γεγονός που δεικνύει την πλημμελή και μη ορθή αποτύπωση των δράσεων των Δήμων.
- Έχουν αναρτηθεί ελάχιστες αγγελίες στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας, ενώ ο συνολικός αριθμός των περισυλλογών και επανεντάξεων από κάθε Δήμο εμφαίνονται αναλυτικά στην (ΕΙΚΟΝΑ:6).
- Γενικότερα οι υιοθεσίες και οι αναδοχές θα πρέπει να ενισχυθούν στις τοπικές κοινωνίες μέσω της ευαισθητοποίησης με εξωστρεφείς και ενημερωτικές δράσεις των Δήμων (ΕΙΚΟΝΑ:7). Ο αριθμός που καταγράφεται χρήζει περαιτέρω αύξησης με στοχευμένες και συνεχείς δράσεις ενημέρωσης από τους Δήμους.
- Επίσης, υπάρχουν Δήμοι που δεν έχουν εντάξει τη διαχείριση των νεκρών ζώων συντροφιάς που απεβίωσαν από διάφορες αιτίες σε δημοτικό αποτεφρωτήριο ή κοιμητήριο ή με σύμβαση έργου σε ιδιώτη για αποτέφρωση ή υγειονομική ταφή, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.
Βάσει των ανωτέρω διαπιστώσεων και ελλείψεων, δόθηκαν συγκεκριμένες συστάσεις με σαφή χρονικά ορόσημα (μήνα, τριμήνου, εξαμήνου και έτους), η υλοποίηση των οποίων θα παρακολουθείται στενά από την Ειδική Γραμματεία. Οι συστάσεις είναι στοχευμένες, μετρήσιμες, εφικτές και χρονικά προσδιορισμένες ως προς την υλοποίησή τους. Αποσκοπούν στην ενίσχυση και περαιτέρω βελτίωση του μοντέλου οργάνωσης του Δήμου για την αποτελεσματικότερη πρόληψη και διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων συντροφιάς στην περιοχή του.
Οι επισκέψεις της Ειδικής Γραμματείας στους Δήμους της χώρας σηματοδοτούν ένα ουσιαστικό βήμα προς την ενίσχυση της αποτελεσματικής διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο. Η πρώτη περιοδεία ολοκληρώθηκε. Με τις σαφείς και χρονικά οριοθετημένες συστάσεις, τίθενται, πλέον, οι βάσεις για μια πιο συντονισμένη και στοχευμένη παρακολούθηση της προόδου.
Η Ειδική Γραμματεία εντάσσει στο σχεδιασμό της σε κάθε κύκλο των περιοδειών και την δια ζώσης εποικοδομητική συζήτηση και επικοινωνία με την τοπική φιλοζωική κοινότητα.
Η Ειδική Γραμματεία, με αίσθημα ευθύνης, θα συνεχίσει να δρα υποστηρικτικά στους Ο.Τ.Α. και να παρακολουθεί στενά την υλοποίηση των δεσμεύσεων, ώστε να διασφαλιστούν ορατά και ουσιαστικά αποτελέσματα για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και πρόληψη δημιουργίας νέων στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, πάντα με γνώμονα την εξασφάλιση της ευζωίας τους.
Όπου, όμως, η αδιαφορία ή η μη εφαρμογή του Νόμου μένει γράμμα κενό με συνέπεια να τίθενται σε κίνδυνο ζωές, θα είμαστε ΠΑΡΟΝΤΕΣ, ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΙ και ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΟΙ.
Η Ειδική Γραμματεία είναι εδώ για να στηρίξει και να καθοδηγήσει τους Δήμους για την αποτελεσματικότερη πρόληψη και διαχείριση των αδέσποτων των ζώων συντροφιάς, φτάνει η προσπάθεια αυτή να είναι αληθινή και σε καμία περίπτωση για να καλύψει αβελτηρίες, παραλείψεις και παθογένειες που διαιωνίζονται.
Κάποιοι Δήμοι δεν μπορούν να μένουν αδρανείς και χωρίς λογοδοσία και ούτε βέβαια κάποιοι άλλοι να αποποιούνται τις αρμοδιότητες που το νομοθετικό πλαίσιο τους έχει εκχωρήσει για την προστασία των ζώων συντροφιάς.
Καλούνται να αντιμετωπίσουν τον ρόλο τους με σοβαρότητα και σεβασμό στο θεσμικό πλαίσιο, αλλά κυρίως σεβασμό για τα ίδια τα ζώα. Η κοινωνία το απαιτεί. Δεν υπάρχουν πια περιθώρια για δικαιολογίες και «επιδερμικές» προσεγγίσεις – τοποθετήσεις. Σε ένα κράτος δικαίου, η πολιτεία χαράσσει νομικό πολιτισμό τον οποίο πρώτη πρέπει να τιμά εάν θέλει να αξιώνει υπευθυνότητα και συνέπεια από τους πολίτες της αλλά και οι πολίτες της να κάνουν το ίδιο.
Υπάρχει λύση για ένα καλύτερο μέλλον για τα ζώα, αρκεί να υπάρξουν συνέργειες και όχι τοξικότητα με τη φιλοζωική κοινότητα, εποικοδομητικές συνεργασίες και εκδήλωση επιχειρησιακών δράσεων από την ΕΛ.ΑΣ. και τις άλλες συναρμόδιες ελεγκτικές αρχές και φορείς, αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, των θεσμικών, εκπαιδευτικών και οικονομικών εργαλείων και προπαντός σχέδιο και στρατηγική. Αυτό, είναι και το μεγάλο στοίχημα για όλους μας, πολιτείας και Ο.Τ.Α.
Η πρόκληση για όλους μας είναι πως «Το μέλλον είναι Τώρα». Δρούμε, λοιπόν, και προχωράμε τώρα. Μη χάσουμε άλλο χρόνο. Σ’ αυτή την πορεία ΠΡΟΟΔΟΥ πρέπει να είμαστε συνεργάτες και συγκοινωνοί.
Ας γίνουμε όλοι μαζί, κρίκοι στην αλυσίδα της ανάδειξης του πολιτισμού της Χώρας μας, χωρίς κανένα αδέσποτο, κανένα κακοποιημένο ζώο και καμία εγκατάλειψη!!!